Elke universiteit heeft een Raad van Toezicht (bij “bijzondere instellingen voor wetenschappelijk onderwijs” zoals Tilburg University en Radboud Universiteit heet dit een stichtingsbestuur. Dat is weinig meer dan een andere naam voor hetzelfde ding). Deze raad houdt toezicht op het bestuur van een universiteit. (Vandaar de naam.) Universiteiten vallen onder het ministerie van OCW, maar de minister heeft geen tijd om zelf dergelijk toezicht te houden, dus worden er commissies voor aangesteld. En zoals elke commissie, heeft ook een RvT een voorzitter.

Je hoeft alleen maar naar de UvA te kijken om te zien dat het besturen van een universiteit en het toezicht houden daarop een behoorlijke politieke tint heeft. Zijn de Maagdenhuisbezetters vrijheidsstrijders of jaloerse linkse hippies die andermans bezittingen stukmaken? Moet je fuseren of juist decentraliseren? Etc.

Ik vroeg me dus af wat de politieke kleur was van de voorzitters van de RvT’s.  Meten is weten (een motto dat nergens op slaat – maar daar een andere keer een blog over) dus ik heb het uitgezocht. En wat ik vond zal je verbazen! (Je telt tegenwoordig niet meer mee als je niet een obligaat clickbaitzinnetje toevoegt.)

Meten is weten, dus ik heb het uitgezocht.
En wat ik vond zal je verbazen!

Een lunchpauze gegoogle leidde tot de volgende tabel. Hierbij twee opmerkingen: (1) vanwege hun ‘religieuze’ kader, heb ik de Protestantse Theologische Universiteit, Theologische Universeiten van Apeldoorn en Kampen en Universiteit voor Humanistiek niet bekeken. Ik heb een poging gedaan om uit t evinden hoe het zit bij Nyenrode Business Universiteit. Daar hebben ze geen RvT of stichtingsbestuur, maar een “nieuwe, vereenvoudigde governance-structuur”. Geen idee wat dat is, dus we negeren het maar. (Maar als iemand ze kan uitleggen dat het erg lelijk is om in elke zin Nederlands en Engels door elkaar te gebruiken, graag). Bij deze het overzicht: universiteit, voorzitter RvT, en waar we hem/haar van kennen:

Voorzitters Raad van Toezicht uitgesplitst naar politieke kleur:

Politiek actief (geweest):

• VVD  Radboud Universiteit: Loek Hermans
• VVD  Rijksuniversiteit Groningen: Tjibbe Joustra
• VVD  Universiteit van Amsterdam: Atzo Nicolaï
• VVD  Erasmus Universiteit Rotterdam: Hans Smits¹
• CDA  Open Universiteit: René Smit
• CDA  Universiteit Leiden: Nout Wellink
• PvdA  Wageningen UR: Job Cohen

^1: volgens parlement.com tot 1988 VVD-lid.

Niet politiek actief (geweest):

• Maastricht: Truze Lodder
• TU Delft: Jeroen van der Veer
• TU Eindhoven: Baptiest Coopmans
• Tilburg University: Jan Hommen
• Universiteit Twente: Anton Schaaf
• Universiteit Utrecht: Emmo Meijer
• VU Amsterdam: Wim Kuijken

Samengevat: de helft is niet (uitgesproken) politiek gekleurd. Van de helft die overblijft, is de meerderheid VVD’er. Van wat overblijft, de meerderheid CDA’er. En dan heb je Job Cohen nog. Ik laat het als opgave aan de lezer over om te bepalen of dat een representatieve afspiegeling van de politieke verhoudingen in Nederland is. (Hint: nee.)

Wat verder opvalt:

• Maar twee universiteiten (Utrecht en Wageningen) hebben een RvT-voorzitter die zelf ook wetenschapper is (geweest). De twaalf anderen hebben na het afstuderen de academische wereld verlaten.
• Minister Bussemaker doet regelmatig verontwaardigd over bedrijven die de 30%-vrouw-in-topfuncties-norm niet halen. Zij gaat direct over de aanstelling van de leden van de Raden van Toezicht en slechts één van de veertien voorzitters (die uit Maastricht) is vrouw. In de woorden van Michael Jackson: “If you wanna make the world a better place, take a look at yourself then make that change”.